De Kijk Van

Soort:Recensie
Onderwerp:Op hun pik getrapt 9
Auteur:Dick Hellingman
Medium:Het Parool
Datum:24-03-1980
Pagina:7
Bron:Delpher link

Van alle het afgelopen weekeinde uitgezonden Nederlandse tv-beelden is me er één vooral bijgebleven. Dat van het ontredderde echtpaar bij Willem Ruis, dat twee dobbelstenen verkeerd zag rollen en naar huis terug moest zonder duurzame gebruiksartikelen en nutteloze siervoorwerpen uit de welgevulde prijzenkast - slechts met een pedaalemmer en een gering geldbedrag.
 
In de misschien tien seconden die de tv-camera's uit het leven van die twee mensen registreerden, werd meer duidelijk over macht en betekenis van het medium, dan uit een uur discussiëren bij Aad van den Heuvel.
 
Je zult je maar als paard hebben verkleed, of als konijn, je zult maar het geluk hebben om die reden te worden gekozen tot deelnemer, je zult je maar alle vernederingen die Ruis zijn kandidaten doet ondergaan laten welgevallen, om dan, op het beslissende moment, met al tal van prachtige prijzen in de hand, je kleine wereld te zien instorten door toedoen van twee dobbelstenen.
 
Dit klinkt ironischer dan het is bedoeld: de wereld van dat echtpaar was niet klein, hun tragedie was zo echt als ze maar kon zijn - veroorzaakt door tv-makers in een verder volkomen onbelangrijk amusementsprogramma. Reden voor de vraag: waar zijn de media eigenlijk mee bezig? Ter beantwoording aangeboden aan theologen, filosofen, sociologen en Koot en Bie voor een volgende serie. Een onderwerp in elk geval dat een even doeltreffende behandeling verdient als de "intermenselijke relaties" waarmee het Simplisties Verbond nu van het tv-seizoen '79-'80 afscheid nam.
 
Dezelfde vraag, maar dan wat breder geformuleerd, was zaterdag ook weer aan de orde in de Alles is Anders-show. Ik kon van het hoofdonderwerp moeilijk als neutraal toeschouwer kennis nemen, omdat ik met de kwestie selectieve berichtgeving over FNV-acties op de stakingsdagen 4 en 20 maart, als journalist en vakbondslid persoonlijk te maken had. Ik kies dus partij, en wel voor het standpunt dat, in het gezelschap van deskundige betrokkenen, werd ingenomen door Tijd-hoofdredacteur Arie Kuiper: een complete krant, of géén krant, niet een exclusieve actiekrant. Maar als ik zeg dat Kuiper zijn opponenten moeiteloos de baas bleef, is dat geen waarneming van zomaar een kijker.
 
Zeer schimmig was vervolgens de discussie over de recente film van Frans Bromet, "Een tip van de sluier". Die gaat over een gescheiden, of in een echtscheidingsprocedure verwikkelde vrouw, zoveel werd wel duidelijk. Maar het gesprek er over werd gevoerd door mensen die de film hadden gemaakt, dan wel gezien. Het bleef inhoudelijk voor buitenstaanders (dus bijna iedereen - de film ging donderdag pas in première) volstrekt onduidelijk.
 
VPRO Extra, gewijd aan hetzelfde onderwerp, leed ook aan dit euvel: mensen in beeld reageerden op en spraken over iets waarvan de kijker thuis niet meer dan enkele fragmenten had gezien.
 
Dat gold in mindere mate - in elk geval niet voor Amsterdammers en omwonenden - voor de vervolgens in Alles is Anders behandelde rol van Radio Stad tijdens de krakersrellen, veertien dagen geleden.
 
Dat gold in het geheel niet voor het slotonderwerp: sport- (beter: voetbal)verslaggeving. Haarlemtrainer Barry Hughes stal de show. Door zijn persoonlijkheid. Niet omdat hij gelijk had.
 
Hij had zelfs in hoge mate ongelijk, omdat sportevenementen, zoals alle voorstellingen van artiesten in het openbaar, niet alleen kritisch mogen, maar zelfs moéten worden beoordeeld. Wie uitgaat van het standpunt dat degenen die de opvoeringen van het theater "voetbal" beoordelen, eigenlijk de plicht hebben om dat theater te helpen verkopen, betreedt een heel griezelig pad.
 
Lees voor het voetbalveld nu eens niet de Stadsschouwburg of het Concertgebouw, maar het Binnenhof. Lees voor de sportjournalist als applaudisserend toeschouwer langs de zijlijn, de politieke verslaggever die de machthebber "verkoopt".
 
Een derde aspect van het medium tv: vidioprojecten en videogroepen, heel erg partijdig bezig met het in beeld brengen van eigen standpunten en emoties. De VPRO had er gisteravond een voorbeeld van: de film "Een beter leven", gemaakt door en voor ex-bajesklanten en Hagenaars.
 
Als document interessant. Voor één keer. Althans op een "nationaal" tv-net. Want locaal, of regionaal is de toekomst juist wél aan dit soort programma's. Uit het leven gegrepen en even partijdig als Radio Stad.
 

 
Terug naar Bibliografie